دهیاری روستای نعمت الله

« ومن یطع الله و رسوله و یخش الله و یتقه الله فاولئک هم الفائزون » و کسی که خدا و رسولش را اطاعت کند و از خدا بترسد و تقوای الهی را اختیار کند چنین کسانی همان رستگاران هستند.( نور : ۵۲ )

همچنان که رسول اکرم ص می فرمایند:

بسیاری از افراد آرزو دارند بدانند که عامل سعادت و نیکبختی چیست؟

کلید هدایت و رستگاری را چگونه می توان بدست آورد؟

چه بسا کسانیکه پیوسته می کوشند تا بفهمند که چه چیزی آدمی را از هر قید و بندی آزاد نموده و از هر تباهی رهایی بخشیده و هر سیاهی را نور بخشد. و چه بسیار اشخاصی که در صدد این هستند بدانند داروی دردهایشان- شفای امراضشان و بینایی کوری دلهایشان در چیست؟

«هر کس درزندگی آرزوی سعادت و رستگاری دارد ومی خواهد خوشبخت و کامروا باشد»

« قولوا لا اله الا الله تفلحوا » بگویید هیچ خدایی جز خدای یکتا نیست ( و او را بپرستید) تا رستگار شوید.

هر کس در زندگی آرزوی سعادت و رستگاری دارد و می خواهد خوشبخت و کامروا باشد. یعنی می خواهد سر انجام نیک داشته و در تمام امور کامیاب باشد. بهترین راه جهت نیل به این آرزو تمسک به کتاب هدایتگر انسانها قران است. که راه های رسیدن به رستگاری و فوز اخروی را بما می آموزد .

در این نوشته  به برخی از این راهها اشاره می کنیم:

۱) تقوا :  

یکی از راههای رسیدن به رستگاری تقوا است. تقوا به بیان ساده یعنی انجام واجبات و ترک محرمات.

از نظر قران آنچه موجب می شود انسان به کمال و قرب الهی برسد تقوا و پرهیزگاری است. قران کریم ملاک برتری و گرامی بودن را پرهیزگاری دانسته است :

« ان اکرمکم عندالله اتقیکم » ( حجرات:۱۳)  همانا تقوا داروی بیماری قلبهای شما و عامل بینایی دلهای شما و سبب شفای امراض جسمهای شما و باعث اصلاح و مرحم زخم جانهای شما است.

نکته قابل ذکر اینکه عده ای می پندارند که تقوا موجب محدودیت آدمی و مخالف آزادی اوست! در حالیکه تقوا محدودیت نیست و مخالف آزادی نمی باشد. بلکه مصونیت از زندگی حیوانی است.

یعنی شخص متقی که مراقب اعمال خویش بوده و از آلوده شدن به اعمال نهی شده و زیانبار پروا دارد ( و می ترسد) مانند راننده خود رویی است که مراقب منحرف شدن آن و سقوط در دره می شود. پس کسی که خود را از آلوده شدن به گناهان نگه می دارد تا اثرات زیانبار آن در این دنیا و آن جهان دامنگیرش نشود شخص محدود نبوده و زندگی او با سلامت تر از اشخاص لا ابالی ( و آلوده به گناه) خواهد بود.

حضرت علی ع می فرماید: تقوا آزادی از هر بندگی است.

در جای دیگری می فرماید: آگاه باشید ! تقوا را نگه دارید تا بدین وسیله خود را حفظ کرده باشید.

قران کریم در آیاتی این حقیقت را که رستگاری انسان در گرو تقوای اوست گوشزد کرده است. از جمله آنها آیه : « فاتقوالله یا اولی الالباب لعلکم تفلحون » ( مائده : ۱۰۰) ای خردمندان از خدا بترسید و تقوا داشته باشید ! باشد که رستگار شوید.

۲) یاد خدا :

ذکر و یاد خدا مهمترین عامل فلاح و رستگاری است.

« الا بذکر الله تطمئن القلوب » ( رعد:۲۸) با یاد خداوند دلها آرام می گیرد.

یاد خدای که کلید انس با خدا - روشنایی بخش دیده ها - آرام بخش دلها- حیات بخش قلبها- مونس فکرها- نازل کننده رحمتها- سرمایه مومنان و سرور سینه عارفان و لذت دیده و جان است.پس انسان باید یاد حق را در خود زنده کند و بیش از پیش به ذکر خدا مشغول باشد و قلب خویش را به یادش - آرامش و دردهایش را به ذکرش شفا بخشد که اسمش دواء است و ذکرش شفاء است.

حضرت علی ع می فرماید: یاد خدا سرمایه هر انسان مومنی است و سود آن ایمنی از شر شیطان است.

سعدی ره نیز در اهمیت ذکر این گونه می سراید:

دوش مرغی به صبح می نالید /// عقل و صبرم  ببرد و طاقت و هوش

یکی از دوستان مخلص را /// مگر آواز من رسید به گوش

گفت باور نداشتم که تو را /// بانگ مرغی چنین کند مد هوش

گفتم این شرط آدمیت نیست /// مرغ تسبیح خوان و من خاموش

  یکی از بهترین ذکری که انسان می گوید و از این طریق  با خدای خود سخن می گوید ( نماز ) است چرا که نماز ستون دین معرفی شده و باید اصلی ترین جایگاه را در زندگی داشته باشد. هیچ وسیله ای محکم تر و دائمی تر از نماز برای ارتباط میان انسان با خدا نیست. حیاط طبیعی انسان در سایه حکومت دین خدا وقتی حاصل خواهد شد که انسانها دل خود را با یاد خدا زنده نگهدارند و به کمک آن بتوانند با همه شر و فساد مبارزه کنند.

نماز با حضور و توجه - نمازی که آدمی در آن با خدای خود سخن می گوید و به او دل می سپارد نمازی که عالی ترین معرف اسلام را به انسان می آموزد چنین نمازی انسان را از پوچی و بی هدفی و ضعف می رهاند. و افق زندگی را در چشمش روشن می سازد و به او همت و اراده و هدف می بخشد و دل را از میل به کج روی و گناه به پستی نجات می دهد.                                        

۳) امر به معروف و نهی از منکر:

« ولتکن منکم امه یدعون الی الخیر و یامرون بامعروف و ینهون عن المنکر و اولئک هم المفلحون » ( آل عمران:۱۰۴) از میان شما باید گروهی باشند که دیگران را دعوت به خیر کنند و امر به معروف و نهی از منکر کنند و آنان همان رستگاران هستند.

حضرت علی ع می فرماید: تمام کارهای نیک و حتی جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهی از منکر چون آب دهان است در برابر دریای پهناور.

در این آیه خداوند متعال رستگاران و سعادت مندان را مردمی معرفی می کند که به وظیفه خطیر امر به معروف و نهی از منکر عمل می کنند . پس آنان که به این وظیفه مهم عمل نمی کنند خود در گمراهی بوده و جامعه نیز دچار بدبختی و بیچارگی خواهد شد.

نهی از منکر : از پیشروی دروغ - خیانت- دزدی- کجروی- ستم ثروتمندان بر بیچارگان- زور گویی قدرتمندان بر توده های ضعیف- تجاوز زمامداران به حقوق مردم ...جلو گیری می کند و آنگاه راز رستگاری روشن می گردد.

پیامبر اکرم ص پیکر اجتماع را به جماعتی تشبیه می کند که در کشتی نشسته باشند و یکی از آنها رخنه ای در کشتی ایجاد کند هنگامی که مورد اعتراض دیگران واقع شود بگوید: فقط جای خودم را سوراخ می کنم.

آیا دیگران که در کشتی نشسته اند می توانند ساکت باشند؟ جواب این شخص به اعتراض دیگران قانع کننده و عاقلانه است؟ به همین ترتیب در جامعه اسلامی مردم نمی توانند در مقابل زشتی ها و منکرات بی اعتنا باشند . چون اگر روش بی اعتنایی و بی توجهی در جامعه حاکم باشد آن جامعه در امواج دریای معاصی غرق خواهد شد.

لذا آمر معروف و ناهی  ازمنکر باید خود یک شخص صالح و با تقوا باشد و آنچه که می گوید خود هم عمل کند تا اینکه سخنش اثر داشته باشد . در قران آمده است که : آیا مردم را به نیکی دعوت می کنید اما خود را فراموش می کنید؟!.

۴) شکر نعمت :

یاد نعمتهای الهی رمز رستگاری است زیرا یاد نعمتها عشق و محبت می آورد محبت اطاعت را به دنبال دارد و اطاعت هم رستگاری .

« فاذکرو الاء الله لعلکم تفلحون » ( اعراف :۶۹) پس نعمتهای خداوند را به یاد آورید ( شکر نعمت کنید) تا رستگار شوید.

یاد آوری نعمتهای الهی تاثیر شگرفی در توجه آدمی بخدا و دستیابی به رستگاری دارد.

خداوند متعال که یکتاست و تنها اوست که موثر - خالق- رازق- عالم- صانع- حکیم- بصیر- سمیع و ... می باشد و غیر او همه نا چیز و همه مخلوق اویند. و باید از او اطاعت کنند و او را ستایش کنند چرا که جهانی که با این عظمت آفریده - زمین - آسمان- اقسام درختان- گیاهان - حیوانات - انسانها- ریگها- کوهها- بادها- بارانها- دریاها- فضا- کرات- نور و ظلمت- روزی ها - اقسام میوه ها - حبوبات و میلیونها چیز دیگر همه و همه آفریده اوست . پس به شکرانه این همه نعمت باید خدا را سپاس و ستایش گویدو هرگز نعمات مادی و معنوی که در اختیار قرار داده است را نباید فراموش کند. و همواره آنها را یاد کند تا حس شکر گذاری در او بر انگیخته شود.

۵) عبادت و کار خیر :

« یا ایها الذین امنوا ارکعوا واسجدوا واعبدوا وافعلوا الخیر لعلکم تفلحون » ای مومنان ! در برابر خداوند رکوع کنید و سجده کنید و پروردگارتان را پرستش و عبادت کنید تا رستگار شوید.( حج:۷۷)

در این آیه به چند دستور مهم و سازنده اشاره شده است که موجب فلاح و رستگاری می شود:

۱)) رکوع ۲)) سجود ۳)) عبادت بطور کلی ۴)) انجام کارهای نیک ( عبادی و غیر عبادی)

البته تصور نشود که این همه دستور سنگین چگونه بر دوش ما بندگان ضعیف قرار داده شده است؟! چرا که در ادامه آیه آمده است که ( اگر بر گزیدگان خدا نبودند این مسوولیت ها بر دوش شما گذارده نمی شد.) و در تعبیر بعد آمده که ( وما جعل علیکم فی الدین من حرج ) او کار سنگین و سختی در دین بر دوش شما نگذارده است.

اینها تکالیف سنگین نیستند بلکه با فطرت پاک شما هماهنگ و سازگارند و اصولا چون وسیله تکامل شما هستند و هر کدام فلسفه و منافع روشنی دارند ( که می توانید از آن بهره مند شوید) در ذائقه جانتان تلخ نخواهد بود بلکه کاملا شیرین و گوارا هستند....

۶) توبه از گناه:

توبه و باز گشت از گناه و خطا زمینه ساز رستگاری مومنان می شود .چرا که نعمتهای بسیار بزرگی که خداوند به بشر داده نعمت توبه و قبولی آن است. و می توان گفت که موضوع توبه و قبولی آن از سوی خداوند از نشانه های بزرگ رحمت و لطف وسیع الهی است. « و توبوا الی الله جمیعا ایها المومنون لعلکم تفلحون » ای مومنان! همگی بدرگاه خدا توبه کنید باشد که رستگار شوید . ( نور : ۳۱ )

برای نجات و فلاح بسوی خدا آیید که رستگاری تنها بر در خانه اوست. و بر سر راه شما لغزشگاههای خطرناکی وجود دارد که جز با لطف و عنایت او نجات ممکن نیست خود را به او بسپارید.

توبه حقیقی آنچنان انسان را محبوب خدا می کندکه خداوند بسیار نسبت به او شادمان می گرددو او را بعنوان دوست خود بر می گزیند. چنانکه امام کاظم ع می فرماید:

و دوست ترین بندگان در پیشگاه خداوند آنهایی هستند که در گناه و فتنه واقع شوند و بسیار توبه کنند.

۷) مقاومت در برابر هوسها و دشمنان :

« یا ایهاالذین امنوا اصبروا و صابروا و رابطوا واتقوا الله لعلکم تفلحون » ای اهل ایمان ( در برابر مشکلات و هوسها ) استقامت کنید و در برابر دشمنان نیز مقاومت کنید و از مرزهای خویش پاسداری و محافظت کنید و از خدا بترسید باشد که رستگار شوید.

این آیه شامل یک برنامه  جامع چهارده ماده ای برای عموم مسلمانان است:

۱) صبر و استقامت در برابر مشکلات زندگی و هوسها ( جهاد با نفس ) .

۲) صبر و استقامت در برابر دشمن .

۳) پاسداری و محافظت از مرزهای جغرافیایی در برابر هجوم دشمنان و حفظ مرزهای اعتقادی و فکری از طریق مباحثات علمی و حفظ مرز دلها از هجوم وسوسه ها.

۴) تقوا و پرهیزکاری:

این استقامت و صبر و حفظ مرزها با تقوا و پرهیزکاری آمیخته باشد و از هرگونه خود خواهی - ریاکاری و اغراض شخصی به دور باشد.

اگر روح استقامت و پایداری در مسلمانان زنده شود. اگر در برابر افزایش تلاش و کوشش دشمنان - مسلمانان تلاش و کوشش بیشتری از خود نشان دهند. و اگر طبق فرمان - مراقبت و محافظت کافی از مرزهای جغرافیایی و فرهنگی و عقیده ای بنمایند و همواره در برابر نقشه های دشمنان حالت آماده باش داشته باشند و علاوه بر همه اینها با تقوای فردی و اجتماعی گناه و فساد را از جامعه خود دور کنند سعادت و رستگاری و پیروزی آنها حتمی خواهد بود.

۸) جهاد در راه خدا:

هر گاه سوره ای نازل شودکه : به خدا ایمان آورید و همراه پیامبرش جهاد کنید ثروتمندان و منافقان از تو اجازه می خواهند و می گویند بگذار ما با آنهایی باشیم که از جنگ معاف اند و باید در خانه بنشینند. آنها راضی شدند که با خانه نشینان باشند و بر دلهای آنها مهر زده شده است. از این رو نمی فهمند . ولی پیامبر ص و مومنان همراه او با مال و جانشان به جهاد بر خاسته اند و اینها همان رستگاران هستند. خداوند برای آنها باغهایی از بهشت فراهم کرده که نهرها از پای درختانش جاری است و در آن جاودانند. این همان رستگاری بزرگ است.

منافقان و ثروتمندان بخاطر فقدان ایمان - ضعف- ترس و آلودگی به گناهان افرادی نادان و بی خبرند. اینها فکر می کنند که با نیامدنشان به جهاد اسلام بی یاور می ماند. آنها راضی اند که با بیماران و کودکان بمانند ولی از شرکت در میدان جنگ و جهاد سر باز زنند( و شرکت نکنند) و می ترسند.

دنیا طلبی - رفاه زدگی و روحیه نفاق - دید صحیح و شناخت عمیق را از انسان می گیرد. اما در مقابل افراد با ایمان آنچنان روشن بینی و درک و فهم دارند که تنها راه پیروزی بر مشکلات را ( جهاد ) آن هم با تمام امکاناتشان یافته اند.

رستگاری تنها در سایه  ایمان و جهاد است. جنگ و جهاد مایه نزول خیرات و برکات الهی بر رزمندگان است. اینها همان رستگاران اند. کسانی که استحقاق هر گونه خیر و سعادتی را دارند . همانها که با تمام وجود و امکاناتشان جهاد می کنند.

۹) تزکیه :

تزکیه یعنی پاک کردن روح از آلودگی شرک رذایل اخلاقی محرمات و ریا و انجام عمل صالح .

قران کریم راه سعادت و رستگاری را در تزکیه و خود سازی می داند و می فرماید:

« قد افلح من زکیها و قد خاب من دسیها » ( شمس : 9 – 10 )براستی کسانی اهل فلاح و رستگاری هستند که خود را تزکیه کنند ( ونفس خود را از اعمال زشت و آلودگیها پاک کنند) و آن که نفس خویش را با معصیت و گناه آلوده ساخته - نا امید و محروم شده است ( و سعادتمند نخواهد شد).

رستگاری بدون تهذیب و تزکیه نفس ممکن نیست . در حقیقت مسئله اصلی زندگی انسان همین تزکیه است که اگر باشد سعادتمند است و الا بدبخت و بینوا.

آیا رستگاری انسان در گرو پندارها و خیالهاست ؟ ! نه . در سایه مقام و مال و ثروت و مانند اینها هم نیست. بلکه در گرو پاکسازی و تعالی روح و جان در پرتو ایمان و عمل صالح است.

بدبختی و شکست انسان نیز نه در قضا و قدر اجباری است و نه در سرنوشت های الزامی و نه معلول فعالیتهای این و آن بلکه تنها و تنها بدلیل آسودگی به گناه و انحراف از مسیر تقوا است.

۱۰) اطاعت از خدا و رسول ص و رضایت خداوند :

« ومن یطع الله و رسوله و یخش الله و یتقه فاولئک هم الفائزون » ( نور : ۵۲ ) و کسی که خدا و رسولش را اطاعت کند و از خدا بترسد و تقوای الهی را اختیار کند آنان رستگاران هستند.

کسیکه خدا را عالم به همه چیز میداند و بی نیاز از هر کس- و رحیم و مهربان نسبت به همه بندگان - چگونه ممکن است عکس العملی جز شنیدن و اطاعت کردن در برابر فرمان و داوری هایش نشا ن دهد ؟! و چه وسیله خوبی است برای پیروزی و سعادت مومنان راستین و چه آزمون بزرگی؟!

تسلیم حکم پیامبر بودن و پذیرش داوری بر مبنای تعالیم دین - نشانه خدا ترسی- تقوا پیشگی و مطیع خدا و رسول ص بودن است.

در روایتی از امام باقر ع است که مقصود از این آیه حضرت علی ع است : « قال الله هذا یوم ینفع الصادقین صدقهم لهم جنات تجری من تحتها الانهار خالدین فیها ابدا رضی الله عنهم و رضوا عنه ذلک الفوز العظیم » ( مائده: ۱۱۹) خداوند می فرماید: این روزی است که راستی راستگویان به آنها سود می بخشد. برای آنان باغهایی است که نهرها از زیر درختانش جاری است و همیشه در آن جاودانند. خداوند از آنان راضی است و آنان نیز از او راضی هستند این است رستگاری بزرگ.

مراد از این آیه صدق و راستی در گفتار و کردار در دنیااست که در آخرت مفید واقع می شود . به علاوه اوضاع آن روز ( قیامت ) چنان است که هیچکس نمی تواند جز راست بگوید. و حتی گنهکاران همگی به اعمال بد خویش اعتراف می کنند.

سپس پاداش صادقان را بیان می کند و در کنار این نعمت مادی مهمتر این است که خدا از آنها راضی است و هم آنان از خدا راضی و خشنودند. و شک نیست که این نعمت و موهبت بزرگ ( بهشت و باغ و نهر در کنار رضای الهی ) رستگاری بزرگ محسوب می شود.

دلاهمواره تسلیم و رضا باش /// به هر حالی که باشی با خدا باش

خدا را دان خدا را خوان به هر کار /// مدان تو یاوران را به از او یار

به هر کاری مدد کارت خدای است /// دلیل راه دینت مصطفایست

نکته ۱)) فلاح و رستگاری معنی وسیعی دارد که هم پیروزی های مادی را شامل می شود و هم معنوی را . در مورد مومنان هر دو بعد منظور است.

پیروزی و رستگاری دنیوی در آن است که انسان آزاد و سر بلند عزیز و بی نیاز زندگی کند و این امور جز در سایه ایمان امکان پذیر نیست. رستگاری آخرت در این است که در جوار رحمت پروردگار در میان نعمتهای جاویدان در کنار دوستان شایسته و پاک و در کمال عزت و سربلندی به سر برد.

راغب اصفهانی می گوید : فلاح و رستگاری دنیوی در سه چیز است :

« بقا ، غنا ( بی نیازی ) عزت »

و فلاح اخروی در چهار چیز است :

« بقای بدون فنا ( نابودی )- بی نیازی بدون فقر- عزت بدون ذلت- علم خالی از جهل »

نکته ۲)) علاوه بر مطالبی که ذکر شد در قران کریم به صفات مومنانی اشاره شده است که این مومنان در مرتبه ای قرار دارند اما برای صعود به مراتب بالاتر باید صفات دیگری را نیز دارا شوند تا به رستگاری برسند:

الف)) در رستگاری - خشوع در نماز لازم است: « قد افلح المومنون الذین هم فی صلاتهم خاشعون » ( مومنون : ۱و۲) مومنان رستگار شدند. آنانکه در نمازشان خشوع دارند.

یکی از ویژگیهای مومنان خشوع در نماز است . آنان به هنگام نماز آنچنان حالت توجه به پروردگار پیدا می کنند که از غیر خدا جدا گشته و به او می پیوندند چنان غرق حالت تفکر و حضور و راز و نیاز با پروردگار می شوند که نماز بر تمام ذرات وجودشان اثر می گذارد خود را ذره ای می بینند در برابر وجودی بی پایان و قطره ای در برابر اقیانوسی بیکران.

لحظات این نماز هر کدام برای او درسی است از خود سازی و تربیت انسانی - و وسیله ای است برای تهذیب روح و جان.

ب)) دوری از کارهای لغو و بیهوده : « والذین هم عن اللغو معرضون » ( مومنون : ۳) در واقع تمام حرکات و خطوط زندگی مومنان هدفی را دنبال می کند هدفی مفید و سازنده چرا که لغو به معنی کارهای بی هدف و بدون نتیجه است.

البته لغو تنها شامل سخنان و افعالی بیهوده نمی شود بلکه افکار بیهوده و بی پایه ای که انسان را از یاد خدا غافل و از تفکر در آنچه مفید و سازنده است به خود مشغول می دارد همه در مفهوم لغو جمع است.

ج)) پرداخت زکات : « والذین هم للزکات فاعلون» ( مومنون:۴) آنان زکات را می پردازند.

د)) پاکدامنی و عفت: « والذین هم لفروجهم حافظون » ( مومنون:۵) آنان که دامان خود را از آلودگی به گناه و بی عفتی حفظ می کنند.

ه)) امانت داری و وفای بعهد: « والذین هم لاماناتهم و عهدهم راعون » ( مومنون:۸) حفظ و ادای امانت و نیز پایبند بودن به عهد و پیمان در برابر خالق و خلق از صفات بارز مومنان است.

در مفهوم وسیع امانت - امانتهای خداوند و پیامبران الهی و نیز امانتهای مردم جمع است.نعمتهای خدا هر یک امانتی از امانات او هستند آیین حق- کتب آسمانی - دستور العملهای پیشوایان راه حق- اموال- فرزندان- پستها- مقامها- و... همه امانتهای او هستند که مومنان در حفظ و ادای حق آنها می کوشند تا زمانیکه زنده هستند از آن پاسداری می کنند و بهنگام ترک دنیا آنها را به نسلهای برومند آینده خود می سپارند و چنین نسلی را برای پاسداری آن تربیت می کنند.

پایبند بودن به تعهد است و حفظ و ادای امانات از مهمترین پایه های نظام اجتماعی بشر است و بدون آنها هرج و مرج سرتاسر جامعه را فرا می گیرد. بهمین دلیل حتی افراد و ملت هایی که اعتقاد الهی و مذهبی نیز ندارند برای محفوظ ماندن از این هرج و مرج اجتماعی ناشی از خیانت در عهد و امانت خود را موظف به انجام این دو برنامه - لا اقل در مسائل کلی اجتماعی می دانند.

و )) دوام و پایداری در نماز: « والذین هم علی صلواتهم یحافظون » ( مومنون : ۹ ) از دیگر ویژگیهای مومنان ( محافظت بر نماز ) است. نماز بر ترین مکتب عالی تربیت است. نماز وسیله بیداری روح و جان و بیمه کننده انسان در برابر گناها است. نماز هر گاه با آدابش انجام گیرد زمینه مطمئنی برای همه خوبیها و نیکی ها خواهد بود.

ز)) دوری از حرص و طمع و بخل: « ومن یوق شح نفسهفاولئک هم المفلحون » ( حشر : ۹ ) کسانیکه نفس خود را از بخل و حرص باز دارند بدرستی که آنان رستگاران اند. - هر کس که خداوند او را از این صفت مذموم نگاهداری کند رستگار است.در حدیثی می خوانیم که : حرص و بخل و ایمان در قلب مرد مسلمان جمع نمی شود همانگونه که غبار راه جهاد و دود جهنم در درون یک انسان جمع نمی شود.

حدیثی از امام صادق ع است که فرمود: شح از بخل شدیدتر است . بخیل کسی است که در مورد آنچه دارد بخل می ورزد ولی شحیح هم نسبت به آنچه در دست مردم است بخل می ورزد و هم آنچه خود در اختیار دارد تا آنجا که هر چه را در دست مردم ببیند آرزو می کند آن را به چنگ آورد خواه از طریق حلال باشد یا حرام و هرگز قانع به آنچه خداوند به او روزی داده نیست.

پس ترک حرص و طمع و بخل انسان را به رستگاری می رساند در حالیکه آلودگی به این صفت مذموم کاخ سعادت انسان را ویران می کند.

منابع : (1) بحار الانوار مجلسی- نهج البلاغه - غررالحکم و ... (2) تفسیر نمونه (3) الکافی (4) تفسیر نور الثقلین (5) تفسیر نمونه (6) مجمع البیان

نظرات شما عزیزان: